Den Haag, 24 april - Meer gesprekken tussen mensen en bewustwording over ons gedeelde verleden. Met dat doel startte het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de online campagne ‘Geschiedenis, van ons allemaal’.
Foto: Fèmi Aboh
Zeeuwse journalist Lex Bohlmeijer en schrijver Prof. Soortkill in gesprek over het belang van taal om het slavernijverleden te leren begrijpen (foto).
In deze campagne krijgen verschillende verhalenvertellers een podium om in gesprek te gaan over hun eigen (familie)geschiedenis en het Nederlandse slavernijverleden. Als vijfde duo gaan de
Zeeuwse journalist Lex Bohlmeijer en schrijver Prof. Soortkill met elkaar in gesprek over het belang van taal om te kunnen leren van het verleden. De campagne is een onderdeel van het
Herdenkingsjaar Slavernijverleden. In het hele Koninkrijk wordt stilgestaan bij dit pijnlijke, belangrijke en tot voor kort onderbelichte onderdeel van onze gedeelde geschiedenis.
Campagne met verhalen
In het vijfde deel van de online campagne ‘Geschiedenis, van ons allemaal' gaan journalist Lex Bohlmeijer en schrijver Prof. Soortkill in gesprek over hun relatie tot het Nederlandse
slavernijverleden. Lex is geboren in Zeeland en komt uit een gezin waarin vraagstukken over zwart en wit, of over slavernij waren niet aan de orde waren. Pas veel later kwam hij erachter dat de
wereld heel anders in elkaar zit: “Dat is vooral gebeurd door mijn journalistieke werk”. Prof. Soortkill groeide op in de Amsterdamse Bijlmer en stond toen hij jong was weinig stil bij het
slavernijverleden. Later begon hij er zich meer in te verdiepen: “Dan zie je opeens je achternaam in de archieven terugkomen.”
Lex en Prof. Soortkill delen een fascinatie voor taal en de machtsstructuren die daaruit voortvloeien. Prof. Soortkill geeft een voorbeeld: “Mijn ouders spraken nooit Sranantongo tegen me. Het
idee was dat kinderen zo snel mogelijk Nederlands onder de knie krijgen, want dan is hun kans groter om te overleven in dit systeem.” Als daad van verzet creëerde hij, uit een combinatie van
verschillende straattalen, een eigen taal: het Smibanese. Ook Lex zoekt naar de juiste taal om te leren praten over racisme en discriminatie om echt te begrijpen wat er bij mensen speelt: “We
moeten leren nadenken over onze eigen geschiedenis en vervolgens onze eigen privileges ter discussie stellen, maar dat vinden wij vaak lastig. Je hebt een privilege en dat wil je het liefst
behouden.”
Beiden hebben door hun eigen zoektocht de vrijheid ontdekt om het over het slavernijverleden te hebben. “Er wordt alleen maar geschreeuwd over en weer, vooral vanuit onbegrip en onwetendheid,
maar mensen moeten gewoon met elkaar in gesprek. Het is van belang om elkaars taal te leren begrijpen. Anders kan je niet naar elkaar luisteren.”
24 april - Sterfdag van Anton de Kom
Het verhaal van Lex en Prof. Soortkill verschijnt op 24 april. Op deze dag in 1945 stierf Anton de Kom, antikoloniaal activist en verzetsstrijder, in het Duitse concentratiekamp Stalag XB
Sandbostel. Anton de Kom, geboren in Suriname, streed al sinds de jaren ‘20 van de vorige eeuw voor gelijkheid.
Als schrijver probeerde hij nadrukkelijk met taal, o.a. door middel van boeken, gedichten en pamfletten kennis over de de geschiedenis van Suriname en de slavernij te verspreiden. Zowel tijdens
zijn leven als ver daarna is hij een persoon geweest die mensen in Nederland en daarbuiten met woorden nieuwe inzichten leerde over het koloniaal verleden.
Meer kennis belangrijk voor grote groep mensen
Er zijn grote verschillen tussen Nederlanders en hun kennis van het slavernijverleden. Het ministerie van OCW heeft daar vorig jaar onderzoek naar laten doen. Uit een representatief onderzoek
onder ruim duizend Nederlanders bleek dat tussen de zestig en tachtig procent van de Nederlanders, afhankelijk van hun leeftijd, het belangrijk vindt dat er meer aandacht is voor onze gedeelde
geschiedenis. Ongeveer de helft van de ondervraagden gaf aan het belangrijk of zeer belangrijk te vinden dat er aandacht is voor het slavernijverleden. Terwijl gemiddeld maar een op de vijf
ondervraagden aangaf de eigen kennis daarover goed of zeer goed te vinden.
Herdenkingsjaar Slavernijverleden
In alle delen van het koninkrijk worden diverse activiteiten georganiseerd en initiatieven ondersteund ter herdenking van het slavernijverleden en om de kennis en bewustwording hieromtrent te
bevorderen. De Rijksoverheid heeft subsidieregelingen ingesteld om culturele, maatschappelijke en educatieve activiteiten vanuit de samenleving te faciliteren. Denk daarbij bijvoorbeeld aan
theatervoorstellingen, exposities of boeken over dit thema. Specifiek voor de campagne met verhalen, komen de komende tijd ook andere makers aan het woord. Zangeres Shirma Rouse en filmmaker Safi
Graauw trapten de campagne in december af, gevolgd door o.a. filmmaker Hesdy Lonwijk en schrijver Carmen Felix. In deze reeks zullen Charisa Chotoe (presentator) en Stefanie Albertzoon (actrice
en artiest) nog volgen en vanuit hun perspectief vertellen over het slavernijverleden. De verhalen worden gedeeld op OCW-verhalen.nl en de sociale media kanalen van het ministerie. De
Rijksoverheid hoopt met dit Herdenkingsjaar bij te dragen aan het blijvend vergroten van kennis en verbinding in de samenleving.
Reactie schrijven